رئیس انجمن متخصصین گوارش و كبد ایران مطرح كرد
ردپای چاقی در بروز خیلی از بیماری ها
به گزارش اسنک رئیس انجمن متخصصین گوارش و کبد ایران با بیان افزایش ۵.۵ برابری افراد چاق و دو برابر شدن مرگهای زودرس ناشی از بیماری های در رابطه با چاقی اظهار داشت: روند پرخوری و بی تحرکی در کشور نگران کننده است.
به گزارش اسنک به نقل از پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران رضا ملک زاده، رئیس انجمن متخصصین گوارش و کبد ایران در آستانه «روز جهانی سلامت گوارش» سال جاری (۲۹ می ۲۰۲۱/ ۸ خرداد ماه ۱۴۰۰) که به علت روند فزاینده شیوع چاقی در جهان، از جانب سازمان جهانی گوارش (WGO)، «اپیدمی درحال وقوع چاقی» نام گرفته است، اظهار داشت: در شرایطی که همه گیری بیماری عفونی کووید ۱۹ و کنترل آن، بخش اعظم تلاشهای نظام های سلامت را به خود جلب کرده و این مورد بر توجه به عواقب برخی بیماری های مهم و تأثیرگذار بر مرگ های زودرس سایه افکنده است، انتخاب «اپیدمی درحال وقوع چاقی» بعنوان مبحث «روز جهانی سلامت گوارش» سال جاری، فرصت ارزشمندی برای پرداختن به عواقب بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی بسیار وسیع و مخرب چاقی و تأثیرات آن بر نظام سلامت جهان است.
رئیس پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی ایران، با اشاره به اینکه عوارض حاد اپیدمی چاقی بعنوان یک بیماری مزمن اجتماعی قابل پیشگیری، باآنکه به آشکاری اپیدمی بیماری عفونی کووید -۱۹ خویش را نشان نمی دهد، اما اساسا خطرناک تر و ماندگارتر است، در توضیح این مقایسه اظهار داشت: همان گونه که سازمان جهانی گوارش هم تاکید کرده، ما بسیار خوشبین هستیم که اپیدمی های عفونی همه گیری که جهان به شکل دوره ای با آن مواجه می شود، سرانجام با واکسن یا اقدامات دارویی و درمانی تحت کنترل در می آیند؛ اما اپیدمی بیماری چاقی که عوارض خطرناک تری هم دارد، در صورت عدم کنترل، همچنان بر شمار مرگ های زودرس در جهان بخصوص مرگ های ناشی از سرطان ها و بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی خواهد افزود.
به گفته وی، مطالعات بین المللی سه دهه گذشته نشان داده است چاقی بعنوان بیماری بنیانگزار یا تشدید کننده خیلی از بیماری های مزمن غیرواگیر و عامل مرگ های زودرس، با وجود زنگ اخطار سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۰، نه تنها هیچ توقف یا حتی کاهشی نیافته، بلکه موقعیت خویش را به شکل نگران کننده ای، تثبیت و عمده مناطق جهان را تسخیر کرده است.
افزایش سه برابری چاقی در جهان
ملک زاده ضمن اشاره به افزایش سه برابری چاقی در جهان از سال ۱۹۷۵ تا کنون، از ابتلای حدود ۲ میلیارد بزرگسال ۱۸ سال و بالاتر به اضافه وزن و چاقی اطلاع داد و اضافه کرد: ۶۵۰ میلیون نفر از این مجموع را افراد چاق می سازند. همینطور ۳۸ میلیون کودک زیر ۵ سال و بیشتر از ۳۴۰ میلیون کودک و نوجوان ۵ تا ۱۹ سال جهان مبتلا به اضافه وزن و چاقی هستند و شیوع اضافه وزن و چاقی در میان کودکان و نوجوانان از ۴ درصد در سال به ۱۸ درصد هم اکنون رسیده است.
نویسنده همکار مطالعه جهانی بار بیماری ها، همینطور ضمن اشاره به ۱۰ برابر شدن میزان مرگ های ناشی از بیماری های در رابطه با چاقی در جهان از ۱۹۹۵ تا کنون، اظهار داشت: ۸ درصد از مرگ های جهانی، ناشی از بیماری های در رابطه با چاقی است که این سهم به صورت قابل توجهی در جهان متفاوت می باشد و در بعضی کشورها که به طور عمده کم درآمد یا دارای درآمد متوسط هستند، به ۱۵ درصد هم می رسد.
افزایش ۵.۵ برابری شمار مبتلایان چاقی در ایران
رئیس انجمن متخصصین گوارش و کبد ایران در ادامه به وضعیت شیوع چاقی و اضافه وزن در ایران پرداخت و ضمن نگران کننده خواندن روند آن اظهار داشت: هم اکنون ۷۰ درصد ایرانی ها به چاقی و اضافه وزن، (۴۷ درصد اضافه وزن و ۲۳ درصد چاقی) مبتلا هستند و ۴.۵ درصد جمعیت کشور هم چاقی مفرط (مرضی) دارند. شمار افراد چاق در ایران از سال ۱۹۸۰/ ۱۳۵۹ تا کنون ۵.۵ برابر و تعداد افراد دارای اضافه وزن ۳.۵ برابر شده است.
به گفته وی، عمده ترین علت این میزان از رشد چاقی در ایران همانند خیلی از کشورهای در حال توسعه، رژیم غذایی ناسالم، پرخوری و کم تحرکی است: میزان مصرف کالری روزانه ایرانیان طی دو دهه گذشته از ۲ هزار به ۳ هزار کالری رسیده و این در حالیست که ۹۰ درصد ایرانی ها (هر دو جنس) فعالیت فیزیکی کافی ندارند که سهم زنان در کم تحرکی بیشتر از مردان است. این روند نگران کننده در ایران بگونه ای است که کم تحرکی حتی در روستاها هم به طرز قابل ملاحظه ای افزایش پیدا کرده است.
روند نگران کننده اضافه وزن و چاقی در نوجوانان ایرانی
ملک زاده با یادآور شدن رتبه اضافه وزن و چاقی ایرانی ها در جهان اظهار داشت: بر مبنای آخرین رتبه بندی جهانی چاقی و اضافه وزن (۱۹۷۵ - ۲۰۱۶)، رتبه جهانی چاقی مردان و زنان بزرگسال ایرانی به ترتیب ۸۷ و ۴۱ است. همینطور میزان شیوع چاقی در مردان بزرگسال ایرانی ۲۰ درصد و در زنان ایرانی ۳۴ درصد است.
وی اضافه کرد: هم اکنون شاهد افزایش بیشتر از ۲۰ درصدی شیوع «اضافه وزن» در میان نوجوانان ایرانی نسبت به چهار دهه گذشته هستیم. رتبه اضافه وزن دختران و پسران ۱۹ سال ایرانی با صعود ۲۸ و ۲۴ پله ای، از رتبه ۹۶ و ۱۰۵ به رتبه های ۶۸ و ۸۱ رسیده است! همینطور شیوع اضافه وزن در دختران از ۶ درصد به بیشتر از ۲۶ درصد و در پسران از ۳ درصد به ۲۴ رسیده است. در رتبه بندی جهانی چاقی هم، دختران ۱۹ سال ایرانی دارای رتبه ۵۵ و پسران در رتبه ۷۴ هستند و به ترتیب ۴۳ و ۳۹ پله، وضعیت چاقی نوجوان ایران طی چهار دهه گذشته، بدتر شده است. هم اکنون میزان شیوع چاقی در میان دختران نوجوان ایرانی ۹ درصد و پسران ۷ درصد است که در مجموع این روند، نگران کننده است.
رد پای چاقی در لیست بلندی از بیماری های مزمن غیرواگیر
رئیس انجمن متخصصین گوارش و کبد ایران با تکیه بر سهم قابل توجه چاقی در بروز بیماری های عامل مرگ های زودرس اظهار داشت: رد پای چاقی در لیست بلندی از بیماری های مزمن غیرواگیر قابل مشاهده می باشد. سرطان ها (پستان، روده بزرگ، تخمدان، پروستات، کبد، کیسه صفرا، کلیه و … (بیماری های ایسکمیک قلبی، سکته های قلبی و مغزی، دیابت، کبد چرب غیرالکلی، بیماری انسداد مزمن ریوی، نارسایی مزمن کلیوی، فشار خون بالا، اختلال در چربی خون، اختلالات اسکلتی - عضلانی و آرتروز، بیماری های کیسه صفرا، اختلالات روانشناختی و روانپزشکی و اخیراً بیماری کووید -۱۹ و در نهایت ناتوانی ناشی از بیماری های در رابطه با چاقی و مرگ های زودرس (زیر ۷۰ سال) و خیلی زودرس (زیر ۵۰ سال) همگی با چاقی ارتباطی وسیع و عمیق دارند.
افزایش دو برابری مرگ های زودرس ناشی از بیماری های در رابطه با چاقی
ملک زاده همینطور سهم چاقی در مرگ های زودرس ناشی از بیماری ها را قابل توجه توصیف کرد و اظهار داشت: بیشترین سهم چاقی در مرگ های زودرس ناشی از بیمارها، در ارتباط با مرگ های قلبی - عروقی با سهم ۷۰ درصدی است. همینطور یک سوم سرطان ها هم با چاقی مرتبط هستند. در پاندمی اخیر بیماری عفونی کووید -۱۹، تحقیقات انجام شده نشان داد شانس مرگ در بیماران چاق مبتلا به شکل حاد کووید -۱۹ نسبت به مبتلایان غیرچاق بالاتر است.
رئیس پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران همینطور ضمن اشاره به افزایش دو برابری مرگ های ناشی از بیماری های در رابطه با چاقی طی سه دهه گذشته در ایران اظهار داشت: سالانه ۳۸۰ هزار مرگ در کشور رخ می دهد که ۱۷۷ هزار مورد آنها زودرس (زیر ۷۰ سال) هستند. از این میزان ۸۸ هزار مرگ خیلی زودرس (زیر ۵۰ سال) است. ایسکمیک قلبی، سکته مغزی، سرطان ها، دیابت، انسداد ریوی مزمن، نارسایی مزمن کلیوی، نارسایی مزمن کبدی از مهم ترین علل مرگ های زودرس در ایران هستند که چاقی با تمام این بیماری ها رابطه بسیار نزدیکی دارد.
چاقی شکمی و احتمال بروز بیماری های در رابطه با چاقی
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران سپس به راهکارهای جلوگیری از چاقی و کنترل آن پرداخت و به نکته هشدارآمیزی در این حوزه اشاره نمود و اظهار داشت: شاخص توده بدنی باآنکه ابزار اصلی سنجش اضافه وزن و چاقی است، اما مطالعات انجام شده نشان می دهند که شاخصهای چاقی شکمی (خطرناک ترین نوع چاقی) پیشبینی کننده های بسیار قوی تری در احتمال بروز بیماری های در رابطه با چاقی، نسبت به شاخصهای چربی عمومی هستند.
وی اظهار داشت: اندازه مناسب دور شکم در زنان ۸۸ سانت و در مردان ۱۰۲ سانت است و اندازه بیشتر از این مقدار برای دور شکم، علامت اخطار بیماری های در رابطه با چاقی بخصوص کبد چرب غیرالکلی است.
ملک زاده، پرهیز از پرخوری را مهم ترین راهکار جلوگیری از اضافه وزن و چاقی دانست و اظهار داشت: هر فرد بزرگسال به صورت متوسط نیازمند دریافت روزانه ۱۵۰۰ کیلو کالری است. این در حالیست که دریافت کالری روزانه ایرانیان هم اکنون، سه هزار کالری و دو برابر میزان مورد نیاز است.
مصرف بیشتر از دو برابر استاندارد قند و نمک در ایران
رئیس انجمن متخصصین گوارش و کبد ایران، بر محدود کردن مصرف قند، نمک و چربی ها برای جلوگیری از چاقی و اضافه وزن تصریح کرد و اضافه کرد: مصرف بیش از حد انواع قند سبب افزایش تولید چربی در کبد و منجر به ایجاد بیماری می شود. هم اکنون سرانه مصرف قند در ایران ۶۶ گرم در روز است؛ درحالی که بر مبنای سفارش های سازمان بهداشت جهانی این میزان نباید بیشتر از ۲۵ گرم در روز باشد. همینطور مصرف روزانه نمک در کشور بیشتر از دو برابر استاندارد جهانی (۵ گرم در دنیا و ۱۱ گرم در ایران) است و مصرف نمک تنها ۱۲ درصد مردم ایران، محدوده سالم را رعایت می کند.
پرهیز از پرخوری و فعالیت بدنی منظم بهترین راهکار جلوگیری از چاقی و کنترل آن
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، مصرف سبزیجات تازه و میوه در طول روز را دارای تأثیرات بسیار مطلوب در کاهش چاقی و پرخوری و کمک به حفظ سلامت بدن در مقابل بیماری ها دانست و اظهار داشت: مصرف یک میوه در هر یک از وعده های چندگانه روزانه، بهتر از مصرف چند میوه همزمان در یک وعده است.
وی همینطور مصرف حبوبات و غلات که ارزش پروتئینی بالایی دارند را یکی از طریق های مؤثر در جلوگیری از چاقی و اضافه وزن برشمرد و اظهار داشت: تحقیقات نشان داده اند که مصرف حبوبات، غلات سبوس دار و مغزها در جلوگیری از بیماری ها و سرطان ها و اساساً در جلوگیری از پرخوری و چاقی موثرند.
ملک زاده، بیماری چاقی را از عوارض مهم کم تحرکی و بی تحرکی توصیف کرد و اضافه کرد: پرهیز از پرخوری و ورزش منظم بهترین راهکار جلوگیری از چاقی و کمک به درمان آن است. فعالیت بدنی منظم شامل ۴۰ دقیقه ورزش روزانه که باعث تعریق شدید بدن شود یا ۱۵۰ تا ۳۰۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط به شکل هفتگی و مستمر است.
منبع: اسنك
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب