گرفتاران فراموشی
اسنک: ممکنست خاطراتشان را فراموش کنند یا زمان و مکان از دست شان در برود، گاه ممکن است اسامی برخی افراد یا مکان ها را از یاد ببرند و حتی قدرت استدلال و قضاوت شان مختل شود؛ این ها حالاتی از دمانس است؛ بیماری که در اثر مشکلاتی که در مغز ایجاد می شود، آشکار می شود و الان هشدارهای سازمان جهانی بهداشت حاکی از آنست که آمار مبتلاشدن به دمانس (زوال عقل) به شکل هشداردهنده ای رو به فزونی است و تا سال 2030 میلادی شمار مبتلایان 40 درصد بیشتر می شوند.
به گزارش اسنک به نقل از ایسنا، طبق گزارشات موجود و بر طبق اعلام سازمان ملل بیش از ۵۵ میلیون نفر در سراسر جهان با زوال عقل زندگی می کنند. این درحالیست که مطالعه سازمان جهانی بهداشت (WHO) نشان میدهد که جمعیت دنیا در سالهای آتی با رشد سریع مبتلاشدن به زوال عقل روبرو خواهد بود و این تحقیق نتیجه گرفته است که تعداد بیماران درگیر دمانس در سال ۲۰۳۰ میلادی دستکم ۴۰ درصد بیش تر از میزان فعلی می شود. مبنای این نتیجه گیری، پیرتر شدن هر چه بیشتر شهروندان و عدم آمادگی بیشتر کشورها برای مواجهه با کهنسالی و پیامدها و عوارض این دوران عمر است.
بر طبق اظهارات معصومه صالحی_مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران نیز، ۵۲ میلیون مبتلا به دمانس در جهان داریم و الان نزدیک به یک میلیون نفر مبتلای به دمانس در ایران وجود دارد که پیش بینی می شود در سال ۲۰۵۰ تعداد مبتلایان در جهان به ۱۳۹ میلیون نفر و در ایران نیز به بالای ۳ میلیون نفر برسد.
اما بیماری آلزایمر چیست؟ بیماری آلزایمر یکی از شایع ترین نوع دمانس است که فراموشی، نخستین نشانه آنست. این بیماری به علت بروز مشکلاتی در مغز بوجود می آید. سلول ها عملکرد خودرا از دست می دهند و در نهایت از بین می روند که این روند به از دست رفتن قدرت حافظه، کاهش توانایی در فکر کردن و حتی تغییرات شخصی منجر می شود.
مسیر اصلی این بیماری مختل کردن ارتباط بین نورون هاست؛ نورون ها سلول های خاصی هستند که سیگنال های شیمیایی و الکتریکی بین بخش های مغز را پردازش و منتقل می کنند. این وضعیت عامل مرگ سلول در مغز است که به اعتقاد متخصصان به علت تشکیل دو نوع پروتئین موسوم به آمیلوئید و "تاو" بروز می کند. تعامل دقیق بین این دو پروتئین ناشناخته است اما آمیلوئیدها در خوشه های چسبنده به نام پلاک های بتاآمیلوئید انباشته می شوند در حالی که پروتئین تاو داخل سلول های مرده شکل می گیرد.
این بیماری بصورت تدریجی است و ممکنست در مراحل اولیه بیماری، فرد متوجه مشکلات و ناتوانی در انجام برخی کارهایش شود، در خیلی از مواقع بیماری خودرا انکار می کند. فراموشی های مکرر رخ می دهد و توانایی نگهداری زنجیره افکار و ترتیب جملات مختل می شود و فرد اشیا و وسایلش را جابه جا می گذارد و بطور مکرر از اطرافیان سوال می پرسد و به مرور عدم آگاهی به مکان و زمان پیدا می کند، مشکل در خواندن و نوشتن پیدا می کند برای اینکه دیگر تمرکز ندارد و حتی گاهی معانی کلمات را متوجه نمی گردد، در محاسبه کردن گرفتار مشکل می شود. همین طور استدلال و قضاوت درباره مسائل مختل می شود و انگیزه خودرا برای هر کاری از دست می دهد و...
گرفتاران فراموشی...
"فرشته" یکی از افرادی است که با چالش های بیماری آلزایمر آشناست و از آنجا که سه سال از مادرش که به آلزایمر گرفتار است، مراقبت می کند، خیلی خوب سختی های مراقبت از بیماران مبتلا به آلزایمر را می داند. او از آلزایمر بعنوان بیماری خاموش یاد می کند و در این زمینه به ایسنا می گوید: «به نظرم هیچوقت متوجه نمی شوید که این اتفاق چه زمانی می افتد؟ زمانی می فهمید که دیگر مبتلا شده و هیچ سن و سالی برای آن تعیین نشده که متوجه شوید فرد در وضعیت خاصی است. این بیماری بسیار مخوف و خاموش است و به آرامی وارد می شود؛ بدون آنکه متوجه شوید و زمانی که شدت پیدا می کند تازه درک می کنید که این بیماری اتفاق افتاده است.»
مادر فرشته که حالا ۸۵ سال دارد، حدود ۱۵ سال قبل آغاز به تدریس رایگان به کسانی که سواد نداشتند، می کند اما مدتی پس از فوت همسرش یعنی حدود ۵ سال پیش نشانه هایی از بیماری آلزایمر در مادرش آشکار می شود. او درباره نشانه های اولیه بیماری مادرش می گوید: «چیزی که توجه مرا جلب کرد این بود که مادرم چندین بار به دفعات می گفت شما پول های مرا خرج کردید؛ چیزی که از مادر بعید بود و هیچوقت اینطور شک نمی کردند. یک چیزهایی می گفتند و من در ابتدا باور می کردم، بطورمثال درمورد همسایه می گفت فلانی توی خونه نیست، فکر کنم برایش اتفاقی افتاده است. من هم پیگیر نبودم و فکر می کردم با همسایه ها صحبت کرده است، تا این که روزی گفتند یکی از دوستانش گرفتار مشکل مالی شده و نیاز دارد پولی را در اختیار دوستشان قرار دهند. من به مادر گفتم شما کارت بانکی خودتان را بدهید که من چک کنم چقدر موجودی دارید و من هم باقی پول را واریز کنم اما مادر گفت من کارت ندارم، در صورتیکه مادر دو کارت بانکی داشت و آنجا بود که متوجه شدم یک چیزی اشتباه است، چون چند روز قبل تر هم اتفاق مشابهی رخ داده بود.»
از آنجا که فرشته مدیرفنی بند ب یکی از آژانس های مسافرتی است و سر و کارش با طبیعت گردی است، ادامه می دهد: به علت این که محل کارم از خانه دور بود، مادر زنگ می زد و مدام بی قراری می کرد. غروب که می شد حالش بد بود و به دفعات این صورت گرفت تا این که یک روز با من صحبت کرد و پس از چند دقیقه مجدد تماس گرفت. به او می گفتم که من ۵ دقیقه پیش با شما صحبت کردم، اما مادر می گفت من ۵ دقیقه پیش زنگ نزدم و این مساله تکرار شد تا با خواهر و برادرم صحبت کردم و به این نتیجه رسیدیم که باید به پزشک مراجعه نماییم، اما نمی دانستیم که بیماری آلزایمر به چه تخصصی مربوط می شود؟ در نهایت از چند نفر مشاوره گرفتیم و به پزشک اعصاب و روان مراجعه کردیم و تشخیص بیماری دمانس را دادند و گفتند باید به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنیم».
فرشته با اشاره به اینکه پس از چند ماه از متوجه شدن بیماری مادر از شغل خود دست کشیدم، می گوید: «اولین موضوعی که وجود داشت این بود که تشخیص بموقع برای هیچکس وجود ندارد. یکی از چیزهایی که وجود ندارد آموزش درست در ارتباط با بیماریها و تشخیص بموقع است. خیلی از مواقع که بیمار از دست می رود به این علت است که نمی دانیم چه اتفاقی برای او رخ می دهد».
ایشان سپس صحبت هایش نسبت به وضعیت پوشش بیمه ای بیماری دمانس انتقاد می کند و ادامه می دهد: «متاسفانه حمایت های پوشش بیمه ای در خیلی از موارد وجود ندارد؛ بطور مثال زمانی که مادر می خواست MRI همراه با تزریق دارو انجام دهد، حدود ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در سال ۹۷ پرداخت کردم و هیچ بیمه ای این را نپذیرفت، حتی به ما که تحت پوشش ارتش هستیم گفتند ما همچین پوششی نداریم. ممکنست من توانایی پرداخت این رقم را داشته باشم، اما افراد دیگری هستند که توانایی پرداخت این هزینه را ندارند».
فرشته با اشاره به اینکه داروهای خارجی این بیماری تحت پوشش بیمه نیست، می افزاید: «من از ۲۴۰ هزارتومان برای خرید این دارو هزینه کرده ام که در این اواخر یک بسته دارو که فقط برای ۱۴ روز است ۴۸۰ هزار تومان هزینه شده است».
در این راستا بهاره محمدجعفر- جانشین مسئول فنی مرکز روزانه انجمن آلزایمر (قاصدک) و کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی با اشاره به مسائل ذکر شده به ایسنا می گوید: این بیماری تحت پوشش بیمه نیست. یکی از کارهایی که دولت ها باید انجام دهند این است که گروه هایی تشکیل گردد تا براین اساس از مراقبین افراد مبتلا به بیماری آلزایمر حمایت شود و بطور کلی بیمه تامین اجتماعی درمان تعدادی از بیماریهای مراقبین را رایگان در نظر بگیرند؛ همین طور تعدادی از خدمات بیمه تامین اجتماعی برای افراد مبتلا به بیماری دمانس تحت نظر پوشش بیمه نیست و این درحالیست که خانواده های این افراد تحت فشار مالی هستند و به علت طولانی بودن بیماری از کارشان کناره گیری کرده اند که این مسائل به فشار مالی آنها اضافه می کند.
اغلب داروهای بیماران آلزایمری خارجی و تجت پوشش بیمه نیستند
وی با تاکید بر این که بیمه ها می توانند درمان ها و داروها و خدمات این بیماری را تحت پوشش قرار دهند تا فشاری که بر روی این نوع خانواده ها وجود دارد کمتر شود، ادامه می دهد: بطور کلی حدودا بیشتر داروهایی که بیماران مبتلا به بیماری دمانس استفاده می نمایند، داروهای خارجی هستند که بیمه هزینه این داروها را پرداخت نمی کند و خانواده ها مجبورند آنها را با هزینه آزاد تهیه کنند. حال اگر همه داروهای بیماری دمانس تحت پوشش بیمه قرار گیرد به خانواده ها کمک بسیار زیادی می شود، برای اینکه زمانی که فردی مبتلا به دمانس می شود، خانواده و خصوصاً مراقبین اصلی او مانند همسر یا فرزندان، مجبورند بطور کلی خودرا بازنشسته کنند و از آنجایی هم که یک نفر به تنهایی نمی تواند از پس مراقبت از این بیماران برآید باید سایر اعضای خانواده نیز حمایت کنند که در این حالت مجبور هستند به صورتی ساعات کاری خودرا کم کنند یا به صورتی از کارشان استعفا دهند و از فرد مبتلا نگهداری کنند.
عدم وجود پرستاران خانگی متخصص و آموزش دیده؛ درد مضاعف خانواده ها
محمدجعفر یادآور می شود: اگر هم فرد مراقب از کار خود استعفا ندهد مجبور است برای فرد مبتلا مراقب بگیرد. این درحالیست که حالا افرادی هم که بعنوان مراقب به منزل این بیماران اعزام می شوند بطور کلی آگاهی از بیماری دمانس ندارند و آموزشی در این راستا ندیده اند. بدین سبب نمی توانند به درستی از فرد مبتلا مراقبت کنند و این مجموعه، زنجیره ای معیوب است؛ حال اگر بیمه، بیماری آلزایمر را پوشش دهد و خدماتی که به خانواده فرد مبتلا و فرد مبتلا به دمانس ارائه شود که تحت پوشش باشد تا خانواده بتواند از این خدمات استفاده کنند این مساله می تواند بسیار موثر باشد.
وی با اشاره به اینکه هم اکنون یکی از مسائلی که خانواده ها از آن شکایت دارند، نبود مراکز نگهداری برای بیماران مبتلا به آلزایمر در ایران است، یادآور می شود: مراقبینی که توسط شرکت های پرستاری برای مراقبت از این بیماران اعزام می شوند حتما باید آموزشهای لازم را ببیند به این علت که رفتار نادرست مراقبین موجب می شود فرد مبتلا را گرفتار ترس شود و همین موجب رفتار پرخاشگرایانه او شود. معمولا، همین مسئله تاثیر مستقیم به خانواده وارد میکند و جو خانه را بر هم می زند پس به علت نداشتن آگاهی، سبب اذیت خانواده و فرد مبتلا می شود.
در عین حال از فرشته درباره نحوه نگهداری و مراقبت از مادرش می پرسم که می گوید: «سال اول خودم از او مراقبت می کردم، اما به علت این که این بیماری بسیار طاقت فرساست و به تنهایی یک نفر نمی تواند از پس نگهداری فرد مبتلا به دمانس بربیاید بنابراین برای او پرستار گرفتم.»
وی که طی این سه سال تا حالا برای نگهداری از مادرش از سه مرکز خدمات پرستاری درخواست نیرو کرده است، می گوید: «هر سه مرکز نیروی کارآمد نداشتند. اصلا کلمه پرستار باید از روی این افراد برداشته شود. تمام این افراد مراقبینی هستند که خیلی از آنها آموزش ندیده اند. من دو سال قبل که تا قبل از شیوع ویروس کرونا مادر را به انجمن آلزایمر می بردم تقاضا دادم بهزیستی حداقل در قالب اعزام نیرو برای افراد در منزل برنامه داشته باشد و شاید بهتر باشد که به علت کرونا نیرویی باشد که در منزل به این افراد آموزش هایی دهد. حالا متاسفانه نیروها کارآمد نیستند و نمی دانند فرد مبتلا به آلزایمر یعنی چه؟ حتی من تاکیدم این بوده که نیرویی که مراکز می فرستند حداقل سواد را داشته باشند اما وقتی به منزل می آیند داروها را به مادرم جابه جا می دهند. بارها اتفاق افتاده است که داروها را باوجود آموزش هایم به مادر اشتباه داده اند و این بزرگترین چالش ماست، برای اینکه اشتباه دادن داروها عوارض بسیار زیادی دارد.»
آلزایمر؛ بیماری پنهانی که دیر تشخیص داده می شود
اما محمدجعفر، جانشین مسئول فنی مرکز روزانه انجمن آلزایمر در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه بیماری آلزایمر نوعی بیماری مغزی است که مشکلات زیادی برای فرد به وجود می آورد، می گوید: مغز بسیار پیچیده است و تا آن زمان که اطرافیان متوجه بیماری فرد شوند، مقداری زمان بر است و در افراد متفاوت می باشد، از آنجا که افراد تحصیل کرده به آسانی می توانند این مسئله را پنهان کنند و زمانی خانواده متوجه می شود که بیماری پیشرفت کرده و در مراحل اولیه بیماری است که دیگر فرد در انجام کارهایش ناتوان می شود و قادر به پنهان کردن بیماری از اطرافیان نیست.
وی بیان می کند: آلزایمر مانند یک تیغ دولبه است که یک لبه آن بیمار را زخمی می کند و لبه دیگر آن اطرافیان را زحمی می کند؛ بخصوص زمانی که مراقبین احساس می کنند که دیگر آینده روشنی در مقابلشان نیست و عزیزشان جلوی چشمان شان ذره ذره آب می شود و توانایی هایش را از دست می دهد.
وی ادامه می دهد: دمانس انواع مختلفی دارد که یکی از آنها "آلزایمر" است؛ در آلزایمر اغلب حافظه اخیر گرفتار لطمه می شود. ممکنست در سن بالای ۶۵ سالگی افراد گرفتار این بیماری شوند.
محمدجعفر با اشاره به علایم و نشانه های بیماری تاکید می کند: افراد عوامل خطر را جدی بگیرند و با مشاهده نخستین نشانه حتما به انجمن آلزایمر مراجعه کنند و با انجام تست شناختی و بررسی لازم هر چه زودتر بیماری را کنترل کنند.
انکار بیماری؛ معظلی که خانواده ها با آن کلنجار می روند
این روانشناس خاطرنشان می کند: در مرحله اولیه بیماری آلزایمر یکی از مسائلی که خانواده ها با آن روبرو هستند، مسئله پذیرش است. اغلب در مرحله اول بیماری خانواده ها بیماری را انکار می کنند و نمی خواهند بپذیرند که پدر، مادر یا همسرشان گرفتار دمانس شده است. بطور کلی خانواده از این بیماری ترس و اضطراب دارد. البته در مراحل اولیه بیماری نیز ممکنست فرد مبتلا هم بیماری خودرا انکار کند و اختلالات رفتاری داشته باشد، پس این که خانواده بتواند با این اتفاقات کنار بیاید زمان بر است.
رابطه افسردگی با بیماری دمانس
جانشین مسئول فنی مرکز روزانه انجمن آلزایمر با اشاره به این که در افرادی که گرفتار آلزایمر هستند، افسردگی نیز مشاهده می شود، می افزاید: این افسردگی می تواند پیش از شروع بیماری وجود داشته باشد یا زمانی که فرد گرفتار بیماری می شود نیز گرفتار افسردگی هم شود چونکه می داند توانایی های خودرا از دست داده و افسرده می شود. همین طور به وفور در افراد مبتلا به بیماری دمانس دیده می شود که انگیزه و علاقه شان برای انجام کارها کم شده است، به مرور گرفتار مشکلات ارتباطی می شوند و با پیشرفت بیماری، به مرور زمان در انجام کارها ناتوان می شوند و نیاز به یک مراقب تمام وقت دارند.
وی اظهار می کند: ممکنست فرد در مراحل اولیه از اتفاقاتی که برای او رخ داده خشمگین شود و همه واکنش های وی بصورت پرخاشگرانه باشد، اما با پیشرفت بیماری، فرد به علت این که نمی تواند مسائل را رسیدگی کند، گرفتار بی قراری خواهد شد. این بیماری در همه افراد به یک شکل بروز پیدا نمی کند، برخی افراد را می بینیم که بسیار فعال می شوند و برخی هم کناره گیری می کنند پس در افراد مختلف این بیماری متفاوت می باشد.
مقایسه بیماری دمانس با دوران سالمندی
این روانشناس در ادامه به مقایسه بیماری دمانس با دوران سالمندی اشاره می کند و با اشاره به اینکه بیماری دمانس با دوران سالمندی که حافظه افراد تاحدودی ضعیف و سرعت پردازش اطلاعات کند می شود، متفاوت می باشد، می گوید: بااینکه در دوران سالمندی قدرت حافظه و پردازش اطلاعات کم می شود، اما اگر فرد بخواهد موضوعی را به یاد آورد، توانایی آنرا دارد. حتی اگر مقرر است مبحثی را هم بیاموزد، یادگیری صورت می گیرد؛ اما با سرعتی کمتر از سنین جوانی، اما افرادی که گرفتار بیماری آلزایمر و دمانس می شوند یادگیری در آنها مختل می شود برای اینکه حافظه اخیر بطور کامل از بین می رود و فرد نمی تواند برخی مسائل را در حافظه ثبت کند و به مرور زمان پس از لطمه دیدگی حافظه اخیر، حافظه کوتاه مدت فرد نیز تحت تاثیر قرار می گیرد و پس از مدتی هم حافظه طولانی مدت با پیشرفت بیماری مبتلا به اختلال می شود.
تغییرات مغز در اثر بیماری دمانس و آلزایمر
وی با اشاره به اینکه دمانس جزئی از روند طبیعی افزایش سن و پیری نیست، کاهش سلول های مغزی، کوچک شدن اندازه مغز و تجمع پروتئین های غیرطبیعی، جدا شدن فیبرهای عصبی، کاهش تولید انتقال دهنده های عصبی، عدم انتقال پیام ها از یک سلول به سلول های دیگر و مرگ سلولی را از تغییراتی که در اثر بیماری دمانس و آلزایمر در مغز رخ می دهد عنوان می کند.
محمدجعفر با اشاره به دمانس عروقی خاطرنشان می کند: در دمانس عروقی تنگ شدن و سخت شدن عروق خونی به علت رسوب کلسترول، موجب اختلال در حافظه می شود. زمانی که در افراد سخت و تنگ شدن عروق خونی و رسوب کلسترول ایجاد می شود، فرد گرفتار سکته های مغزی و قلبی می شود و در صورت تکرار این اتفاق، نوعی دمانس و اختلال در حافظه رخ می دهد.
آیا بیماری آلزایمر ارثی است؟
جانشین مسئول فنی مرکز روزانه انجمن آلزایمر درباب ارثی بودن بیماری آلزایمر نیز به ارائه توضیحاتی می پردازد و می افزاید: در صورتیکه ژن ها بصورت غالب باشند؛ به این معنا که فرد زیر سن ۵۰ سالگی به این بیماری مبتلا شود، تا ۵۰ درصد، آن ژنها تاثیرگذارند، اما در صورتیکه فرد از پس از سن ۶۵ سالگی مبتلا به آلزایمر شود، می توان گفت ۵ تا ۶ درصد عوامل ژنتیکی نقش دارند.
کرونا چقدر در مبتلاشدن افراد به بیماری دمانس نقش دارد؟
ایشان سپس این گفت و گو به تاثیر شیوع بیماری کرونا بر ابتلای افراد به بیماری دمانس اشاره می کند و اینطور توضیح می دهد: طبق تحقیقات انجام شده، پس از دوران کرونا موج دمانس در جهان فراگیر می شود، برای اینکه با ورود کرونا همه گیری دمانس افزایش پیدا کرد و سازمان جهانی بهداشت باید حالا بودجه ای را به این مساله اختصاص دهد. همین طور طبق تحقیقات انجام شده، اثرات کرونا روی سیستم عصبی زیاد بوده و علایم دمانس و لطمه شناختی مغز را تسریع کرده است.
بنابر اظهارات محمدجعفر، تحقیقات درباب ارتباط کرونا با بیماری آلزایمر در حال انجام می باشد و هنوز نتایج دقیقی از این مساله به دست نیامده است، اما باید مردم نسبت به این بیماری آگاه باشند، علایم دمانس و بیماری آلزایمر را بشناسند تا در برخورد با این بیماری، از متخصصان و مشاوران خدمات دریافت نمایند و از این بیماری شرم نداشته باشند؛ چونکه اغلب شرم از این که افراد مبتلا به اختلال در حافظه هستند موجب می شود بیماری خودرا انکار کنند و پیگیر دریافت خدمات مشاوره ای نباشند، این درحالیست که پیشگیری بهتر از درمان است و تشخیص بموقع سبب کنترل بیماری می شود و فرد می تواند استقلال خودرا حفظ کند.
هر هفت دقیقه یک نفر به دمانس مبتلا می شود
جانشین مسئول فنی مرکز روزانه انجمن آلزایمر با اشاره به اینکه باتوجه به شرایط موجود، پیش بینی ها از آن حکایت می کند که با شیوع دمانس تا سال ۲۰۳۰، افراد مبتلا به این بیماری از ۵۵ میلیون نفر به ۷۸ میلیون نفر می رسند و هزینه بیماری به ۲.۸ تریلیون دلار تا سال ۲۰۳۰ خواهد رسید، تصریح کرد: بر طبق مطالعات انجام شده، هم اکنون هر هفت دقیقه یک نفر در ایران به دمانس مبتلا می شود و الان بیش از ۸۰۰ هزار نفر با این بیماری زندگی می کنند که تنها ۱۰ درصد آنها تشخیص می گیرند.
عوامل موثر در مبتلاشدن به بیماری دمانس
ایشان سپس به عوامل خطری که فرد را به بیماری آلزایمر یا همان دمانس مبتلا می کند اشاره می کند و معتقد می باشد که سبک زندگی، چاقی، فشار خون بالا، چربی و کلسترول و قند بالا، عدم تحرک جسمی، مصرف الکل، افسردگی و انزوا، مصرف دخانیات، تغذیه نامناسب، مصرف زیاد شکر و نمک و فست فودها، مشکلات شنوایی، زندگی در محیط هایی با آلودگی هوای بالا، سن بالا و ضربه سر می تواند از عوامل خطری باشد که فرد را به این بیماری مبتلا کند و کنترل این عوامل می تواند موجب جلوگیری از مبتلاشدن به این بیماری شود.
محمدجعفر با اشاره به این که گفته می شود زنان بیشتر در معرض خطر مبتلاشدن به دمانس هستند، اظهار نمود: زمانی که افراد متوجه می شوند حافظه شان ضعیف شده و به افسردگی مبتلا شده اند و دیگر علاقه به معاشرت با دیگران ندارند، به صورتی افسرده می شوند پس باید این افسردگی درمان گردد. چونکه افسردگی سبب ابتلای افراد به خیلی از بیماریها همچون دمانس می شود.
منبع: اسنك
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب